Ben gelecek için değil, mazi için ağlıyorum. Her şey gitti, uzaklaştı. Ağlayan ben değilim. Hatıralarım ağlıyor.
Bekayı isteyen bir kalbe, firak, çendan" bir saniye de olsa, seneler kadar tahribat yapar. Çünkü hadsiz(sınırsız) firakları(ayrılıkları) ihtar(uyarı) eder. Maddi ve süfli(aşağılık) muhabbetler(sevmeler) için bütün mazi(geçmiş) ve müstakbel(gelecek) firakla(ayrılıkla) doludur.
Sayfa 18 - Sözler NeşriyatKitabı okudu
Evet mazi, istikbalin âyinesidir; istikbalde vücuda gelecek icadlar, mazide kurulan esas ve temeller üzerine bina edilir.
Sayfa 296
Tasavvufta mânevi hallerden sayılan “vakt”, mâzi ile istikbal arasındaki zaman dilimidir. Geçmiş zaman ile gelecek zaman arasında alınan nefestir . Cüneyd-i Bağdadî’ye göre vakt, kulun kendini bilmesi , Rabbına muvafakat etmesi, vaktinin gayrısiyle bulunmamasıdır.Her anı, her günü, o ânın ve günün şartlarına göre yaşamak, diye özetlenebilecek bu ilkeyi Mevlânâ şöyle seslendirir:
“Her gün bir yere konup geçmek, akarsu gibi bulanmamak, donmaktan kurtulmak ne hoştur. Dün de geçti, düne âid söz de dün gibi gelip geçti. Bu gün yeni bir söz söylemek gerek.”
zaman; mazi, hâl ve istikbal diye üçe taksim edilirse de bu çok itibari bir taksimdir. sabit olan bir şey üçe taksim edilebilir; lakin daima yürüyen bir şey taksim edilemez. "hâl" dediğimiz şey yarından sonra "mâzi" olacaktır. istikbal dediğimiz gelecek günler dahi, zaman yürürken "hâl" olacaklar, sonra maziye karışacaklardır. hakikatte mazi, hâl ve istikbal yoktur. ortada bir "imtidad" vardır.
Sayfa 49
Yahya Kemal kendisine; “Harabîsin harabâti değilsin/ Gözün mazidedir âti değilsin.” diyen Ziya Gökalp’e, ‘Ne harabî ne harabâtiyim/ Kökü mazide olan âtiyim’ şeklinde cevap verir. Tevfik Fikret’in gelecek nesiller için rol modeli, hem geleceği hem geçmişi karanlık olarak gören Haluk’a tavsiyesi; ‘ Ati çıkınca ortaya, mazi silinmeli’ olacaktır. Mehmet Akif, maziyi bırakanın geleceğinin de olmayacağına işaret ederek Haluk için; “Âtiyi karanlık görerek azmi bırakmak/ Alçak bir ömür varsa, eminim, budur ancak” diyecektir. Cemil Meriç edebiyatçılarımızın geçmiş ve gelecek polemiğine aydınları da katarak; “Aydınlar, yaşadıkları çağa tahammül edemiyorlar; ya maziye kaçıyorlar, ya istikbale! Ya bütünüyle yüceltiyorlar, ya da bütünüyle kötülüyorlar!” der. Görünen o ki; fikirler, düşünceler, ideolojiler kendi bulundukları konuma göre tarihi değerlendirirler.
Sayfa 124 - Beyan
Burada mazi bizim
Burada varoluşun sesi bizim
Ve hayatın sesi bizim
Şimdi ve gelecek bizim
Dünyamız ve ahiretimiz burada bizim!
Ama geride kalmışlar, mazi olmuşlardır. Gelecek yeni olaylar, yeni dönemler, yeni şekilleriyle birlikte gelir.
Mazi, karmakarışık bir anıdan ve düşten öte bir şey değil; gelecek ise meçhul. Öyleyse yaşadığımız şu ânı, bir göz açıp kapayana kadar geçip maziye gömülecek olan şu ânı idrak edip mutlu olalım. Bu an geçti mi, elimizde bir şey kalmayacak artık. Ama bu ânı nasıl geçireceğimizi bilmemiz gerek. Yaşamın amacı keyif ve zevktir. Elimizden geldikçe gamı, kederi uzaklaştıralım başımızdan; bilineni bilinmeyene satmayalım; peşini veresiyeye feda etmeyelim. Pençesinde ezilmeden önce alalım intikamımızı hayattan :
Almaya bak nasibini; alınacaksın çünkü.!
Marifet! Aferin!
Evliydik ama, bir ayağımız dışarda... Bizim meslek kaldırır. Hatun sorar: Nereye? Yorgi Efendi hasta... Yerine gidiyorum, nöbete!.. Gece kalkarım, çıkar karşıma, nereye? Paris'le direkt konuşacağız... Saat yirmidört de... Peki bu traş, bu kolalı gömlek de ne oluyor? Fransız kumandanı gelecek de telgrafhaneye!.. Gıcır gıcır giyinir çıkarım... Doğru tatavlaya!..
