Gerçekleşen her umudun yerini yeni bir duruma bıraktığı, bu yüzden de bir öncekini yok ettiği düşüncesi Proust'ta bir saplantı halindedir (evlenecek olan Swann'ın düşleri; Swann'ın evinde ağırlanacak anlatıcı benin düşleri). Ruhlar arasındaki iletişimsizliğin yanı sıra, ruh halleri arasında da bir iletişimsizlik söz konusudur.
Her şeyin görece ve boşuna olduğu -"kayıp zaman"ı yeniden bulmak dışında- duygusu buradan kaynaklanır. Hayallere dalma gereksinmesi; gerçeklikle yüzleşmelerde gerçekliğin nasıl kayıp gittiğini, bu yüzden de her hayali sonsuzlaştırmaya yarayan bir yasa aramak gerektiğini sadistçe açığa vuruş buradan kaynaklanır.
Sayfa 169Kitabı okudu
İhtiyar Montero özellikle politikadan konuşuyordu. Oyunu her zaman aşırı sağa atmıştı ve demokrasinin sadece zayıf toplumların yakalandığı bir hastalık olduğuna inanıyordu, zira bu sistem yönetici seçkinlerin sorumluluklarını halkın amorf kitlesine devretmesini içeriyordu ve seçkinsiz bir ülke yitik bir ülkeydi. Ayrıca bu demokrasi denen şey bir fantezinin üzerinde yükseliyordu: Genel ve eşit oy hakkı; bir kapıcı kadının oyu bir avukatınkiyle aynı değerde olamazdı. Álvaro başıyla onaylıyordu ve ihtiyar hemen hükümeti çok sert bir biçimde eleştirmeye başlıyordu. Ne var ki eleştiri okları daha ziyade sağ partilere yönelikti. Onları ilkelerinden uzaklaşmış ve kökenlerini inkâr etmiş olmakla ithm ediyordu.
Sayfa 55 - Everest Yayınları, 2. baskı, Çev. Süleyman DoğruKitabı okudu
Bir takıntının boşalan yerini daima başka bir saplantı alır.
Sayfa 118
Unutabilme yeteneği akıl sağlığı anlamına gelir. Aralıksız anımsamak ise saplantı, delilik anlamına gelir.
Fiziksel dünyada iki eşyanın aynı anda aynı yeri kaplayamaması gibi,insan aklında iki saplantı yan yana yaşayamaz.
Sayfa 318
Ergenlik dönemleri çalkatılı zamanlarıdır. Genç kız beyni açılır ve düşünme, hissetme ve davranış dış görünüşünü saplantı haline getirme biçimini belirlemeyen nöronların devrelerini yeniden düzenler.
Ama gözümde biraz daha fazla değer taşıyor bu notlar, onları çağın bir belgesi sayıyorum, çünkü Bay Haller'in ruh hastalığı -bugün biliyorum artık- tek bir kişide rastlanan bir garabet değil, doğrudan çağın hastalığıdır, Bay Haller'in içinde yer aldığı kuşağın bir saplantısıdır; öyle bir saplantı ki, görüldüğü kadarıyla güçsüz ve yetersiz kişilerde değil, daha çok güçlü, alabildiğine aydın ve yetenekli kişilerde rastlanıyor.
Sayfa 22
Obsesif-Kompulsif Kişilik Bozukluğu
OKB NEDİR?
OKB, obsesyon (saplantı) adı verilen takıntılı düşünce, fikir ve dürtüler ile kompulsiyon adı verilen yineleyici davranışlar ve zihinsel eylemlerden oluşan bir ruhsal hastalıktır.
***
Freud’a göre , “hastanın zihni gerçekte kendisini hiç ilgilendirmeyen düşüncelerle doludur ve kendisine yabancı gelen dürtüler hissetmektedir; arada bir, karşı duramadığı eylemlere geçmek zorunda kalır. Zihnine takılan bu düşünceler (obsesyonlar) hasta için hiçbir anlam taşımadığı için, çoğu kez kendisine de saçma gelir. Karşı koymayı bir türlü başaramadığı bu düşünceler onu bitkin düşürene dek oyalar ve bir ölüm kalım sorunuyla karşılaşmışçasına kaygılandırır. Freud tüm diğer nevrotik tablolarda olduğu gibi bu bozukluğun da yaşamın ilk yıllarındaki ebeveyn çocuk ilişkisinde yaşanılan çatışmalardan kaynaklandığını düşünmektedir. Anne babasının sevgisine ve bakımına ihtiyacı olan çocuk onların dediklerine uymak zorundadır. Oysa diğer yandan biyolojik bir ihtiyaç olan çişini ve kakasını bırakmak istemektedir. Bu durum çocukta çatışma yaratır. Çocuğun hayatında yeni kazanmakta olduğu bir yetidir; seçim yapması, karar vermesi. İstenmedik zamanda ve yerde çişini, kakasını yapması kınanır ve ceza alırken, tutması ödül almaktadır. Çocuğun bu evredeki çatışmaları çözülmediğinde baskı altında tutulsa da kişinin gelişiminde aksaklık yaratır ve nevrozun gelişmesine neden olur.
Freud, obsesif nevrozun gelişimini ‘anal döneme’ saplanma ya da bu döneme gerileme olarak açıklamıştır. Anal sadistik evreye gerilenir. Bu evrede libidinal dürtü nesnesine karşı hem sevgi, hem de nefretin birlikte taşındığı görülür.
Felsefenin fazlası bizim gerçek duygularımızı körletir; lüzumsuz bir incelemeyle bizi tabiatın güzel ve rahat yolundan çıkarır. Düşüncede saplantı ve azgınlık en açık ahmaklık belirtisidir. Canlılar arasında eşekten daha kendinden emin, daha vurdumduymaz, daha içine kapalı, daha ciddi, daha ağırbaşlı olan var mıdır?
"Aşırılıklar beni hep ürkütür. Bir kişiyi, işi, durumu ya da düşünceyi saplantı derecesinde aşırı sevmek genelde sevilen şeyle ilgili değildir. Başka bir duygunun telefisi olma ihtimali çok yüksektir."
Sayfa 78 - Sahi Kitap
"Sonsuza dek süren hiçbir hayal yoktur. Herhangi bir hayalin yerini yeni bir hayal alır. O yüzden hiçbir hayale saplantı yapılmamalıdır."
On dokuzuncu yüzyılda İmparator Tongzhi frengiden ölmüş ve Taiping Ayaklanması'nda (1850) ele geçirilen altı bin oğlan çocuğu, sargılı ayakları ve makyajlarıyla tastamam birer erkek fahişe olarak kullanılmak üzere iğdiş edilmişti. Böyle saplantı dönemlerinin yerini aniden kuvvetli tepki dönemlerine bırakması türünde dalgalanmalar pek çok ülkede kendini göstermiştir. Püritenlik bazen doğudan gelmiştir, bazen batıdan, bazen iktidarı elinde tutanlardan kaynaklanmış, bazen de onlara bir tepki olarak gelişmiştir. Seks meselelerinde, geriye bakıp da iç geçirilecek bir altın çağ hiç yaşanmamıştır. 1950'lerde Çinli komünistler, bu muğlak geleneklerin anısını ortadan kaldırma çabasıyla olağanüstü miktarda erotik kalıntıyı sistematik olarak yok etmişlerdir.
Sayfa 106 - Ayrıntı Yayınları, 4. Basım: 2010
